Als je video gaat maken, dan is één van de dingen die zorgen voor een professioneler resultaat: het stabiliseren van je beeld. In dit artikel bespreek ik de verschillende manieren van stabiliseren.
Eerst nog even: waarom zou je stabiliseren? Je hebt het vast wel eens gezien, van dat heftig schokkende beeld, zeker wanneer er met een smartphone wordt gefilmd. Het is niet lekker om naar te kijken. En hoewel het niet altijd even erg is als beeld een beetje wiebelt, is het als filmer belangrijk om te controleren hoe veel je beeld schudt, en het tot een minimum te beperken.
In deze video bespreek ik 10 manieren om te stabiliseren:
In dit artikel zet ik al die manieren nog eens voor je op een rijtje! We gaan het hebben over deze manieren om te stabiliseren:
- Interne camera stabilisatie
- Een zware camera
- Een wijdere lens
- Statief
- Dolly
- Gimbal
- Glidecam
- Slider
- Jib
- Drone
- Achteraf stabiliseren
Interne camera stabilisatie
De meeste camera’s en smartphones hebben stabilisatie ingebouwd. Soms zelfs meerdere soorten. Een camera body kan stabiliseren, maar soms lenzen ook. En in de body zitten soms meerdere stabilisatie opties. Als je dit serieus wilt gaan gebruiken, zou ik zeker even de verschillende opties in je camera en/of lens uitproberen, om te zien wat het beste resultaat geeft. De interne stabilisaties zijn namelijk zeker niet perfect! Wat een camera meestal doet is een klein beetje inzoomen op het beeld, om zo de extra pixels die ‘overblijven’ te kunnen gebruiken om te stabiliseren. Maar het effect is niet altijd helemaal wat je verwacht. Dus: uitproberen!
Een zware camera
Hoe kleiner en lichter de camera, hoe meer het beeld echt kan schudden. Dat komt gewoon doordat een lichte camera veel meer elk getril in onze handen kan waarnemen. Zwaardere camera’s zijn zo zwaar dat ze niet reageren op kleine schokjes. Denk maar aan schepen, daar werkt het ook zo. Grotere schepen gaan minder heen en weer op de golven dan kleintjes.
Ik film graag met mijn FS7 op de schouder, zoals je hierboven ziet. Hoewel het niet 100% stil beeld wordt, zijn de bewegingen over het algemeen niet storend, als ik tenminste een beetje mijn best doe om de camera stil te houden!
Er zijn trouwens ook manieren om een kleinere camera zwaarder te maken, of bijvoorbeeld om een fototoestel uit te bouwen tot een zwaarder geheel wat op de schouder kan. Je hebt daarvoor allerlei soorten ‘rigs’, zoals je hieronder ziet.
Een wijdere lens
Als ik van de schouder (of uit de hand) film, werk ik het liefst ook nog met een vrij wijde lens. Met een wijdere lens voelen kleine bewegingen minder heftig. Als ik zelf met mijn camera van de schouder film, weet ik dat ik toch nog wel bewegingen heb. Ik kies er dan dus voor om met redelijk wijde lenzen te draaien. Van de schouder ga ik eigenlijk nooit verder dan 70mm. Wil ik verder inzoomen, dan doe ik dat niet van de schouder. Ook uit de hand, met een fototoestel, zou ik ervoor kiezen om een wijdere lens te gebruiken.
Grappig detail: de stabilisatie in de nieuwe R5 die ik heb, is zo goed, dat ik zelfs met meer dan 70mm uit de hand zou durven filmen, hoewel je dan ook zelf nog goed je best moet doen om het stabiel te houden.
Statief
De meest klassieke manier van stabiliseren is natuurlijk het statief. Het is, naast dat ik met een zware camera op de schouder draai, de manier van stabiliseren die ik het meeste gebruik.
Ook bij een statief moet je nog wel opletten: neem bijvoorbeeld niet een te licht statief. Als je er dan buiten mee in de wind staat, heb je nog steeds trillend beeld. Of: als je op een bruggetje of andere houten vloer staat, kunnen trillingen van de vloer nog steeds in het statief gaan en je beeld laten wiebelen.
Ik heb zelf de Sachtler FSB6, maar op het moment zijn veel statieven slecht leverbaar. Manfrotto vind ik ook altijd een goed merk.
Dolly
De dolly is het rijdende statief. Je hebt bijvoorbeeld wieltjes, die je onder je statief kan monteren, maar je hebt ook complete karretjes, al dan niet met rails eronder, waarop je met je camera kan rijden. Ik heb ook nog wel eens een rolstoel gebruikt als dolly, waar ik dan met camera en al in ging zitten.
Het nadeel van een dolly is dat het alleen werkt wanneer je een gladde vloer hebt, anders krijg je natuurlijk alle hobbels mee. Een dolly op een rails is daar een oplossing voor, maar dat heb ik eigenlijk alleen maar gezien bij echt grote filmproducties.
Gimbal
Een gimbal stabiliseert je camera elektronisch. Je hebt gimbals in allerlei soorten en maten. Van een mini gimbal met een ingebouwde camera (denk aan de DJI Osmo Pocket), kleine gimbals voor smartphones, tot gimbals voor fototoestellen of nog grotere camera’s. Gimbals zijn geweldig! Het is echt een ‘nieuwe’ uitvinding, waarmee je echt stabiel beeld kan maken, doordat de gimbal je bewegingen elektronisch stabiliseert.
Ik heb zelf de DJI Ronin M. Ik heb ook gewerkt met een nog grotere Ronin, waar mijn FS7 ook in paste, maar ik had daar niet zo veel plezier in, omdat ik het te zwaar vond worden.
De Ronin M is tegenwoordig niet meer leverbaar geloof ik, nu zijn er vooral Ronins met 1 arm te krijgen.
En ik moet zeggen… ik ben eigenlijk geen fan meer van de Ronin. De accu’s zijn echt vervelend. Ze zijn zo gevoelig, dat ze elke paar maanden even opgeladen en leeggemaakt moeten worden, anders gaan ze dood. Ik heb al een aantal keer dode accu’s gehad. Daarnaast vind ik een gimbal behoorlijk gedoe, want je moet hem toch goed afstellen met de app en op de juiste manier gebruiken.
Maar… áls ik hem gebruik, vind ik het stiekem toch ook altijd wel weer leuk. Het beeld wat je ermee maakt is zo mooi, zo stabiel, dat is best bijzonder. Ik heb hem ook nog wel eens gebruikt in combinatie met een rolstoel. Dus dan zat ik in de rolstoel, met camera op gimbal. En iemand duwde of trok de rolstoel. Daarmee krijg je echt het meest stabiele beeld, en kun je makkelijk lange ‘rijders’ maken.
Glidecam
Een glidecam is een ding wat ik wel eens gebruikte voordat de gimbals er waren. Het lijkt een beetje op een gimbal, behalve dat het niet elektronisch wordt gestabiliseerd. Je hangt in feite een gewicht onder je camera, waardoor de camera zwaarder wordt. Je moet dat gewicht wel stabiliseren, en tijdens het filmen er op de juiste manier mee omgaan, maar dan kan het een erg leuk vliegend effect geven.
Op de foto hierboven zie je me in actie met een glidecam, in 2015. Uiteindelijk vond ik dit ding toch wel makkelijker werken dan een gimbal. Daarbij hebben ze geen batterijen en elektronica, wat maakt dat hij langer goed blijft.
Slider
Een slider lijkt op de dolly die ik eerder noemde en… is eigenlijk hetzelfde. Toch noem ik hem apart, omdat je tegenwoordig heel veel kleine sliders kunt kopen. Het verschil vind ik dat je met een dolly in feite vrij kan rijden, zelfs als je met rails werkt: die heeft ook bochten en kun je leggen hoe je wilt. Een slider is een recht stuk rails, waar je op heen en weer kan rijden.
Ik heb er af en toe mee gewerkt, als ik vond dat het paste de film die we aan het maken waren. Het is nog niet zo eenvoudig als het lijkt. Je moet zorgen dat je de beweging subtiel maakt, en daar is concentratie voor nodig. Zo zie je me hierboven keihard werken voor een mooi shot 😀 In plaats van hard werken, kun je ook een elektronische motor gebruiken natuurlijk, want die heb je tegenwoordig ook.
Jib
Een jib is een soort hijskraan. Hij heeft een lange arm waar je aan het einde je camera bevestigd, en aan het andere eind een gewicht om te balanceren. Hiermee kun je hele coole camerabewegingen maken zoals je in films ziet, waar de camera langzaam steeds hoger gaat, of lager natuurlijk!
Je hebt jibs in allerlei soorten en maten. In hollywood gebruiken ze enorme jibs (ze worden dan ook wel ‘cranes’ genoemd) waar de camerapersoon zelf ook op zit. Bij de kleinere jibs blijft de camerapersoon zelf op de grond staan. Met als nadeel dat als de jib te hoog gaat, dat je de camera niet meer kan bedienen. Ik heb nog wel eens op een tafel gestaan om het hoge shot mooi te kunnen afmaken 😀
Drone
Een drone is natuurlijk ook een manier om beeld te stabiliseren! Je kan er hoog mee vliegen, maar dat hoeft niet, je kan natuurlijk ook gewoon laag voor een persoon uit vliegen, of er achteraan. Een nadeel daarbij is dat een drone natuurlijk takkeherrie maakt, dus als je een dialoog wilt opnemen zou ik eerder kiezen voor een gimbal.
Stabiliseren in de computer
Naast al die methoden die je tijdens het filmen kunt toepassen, kun je ook achteraf nog stabiliseren. Maar, net zoals de interne camera stabilisatie, werkt dit niet feilloos. Eigenlijk zou ik zeggen dat je het het beste kunt combineren. Stabiliseer je beeld tijdens het filmen, bijvoorbeeld door interne stabilisatie of gewoon zorgen dat je je hand goed stil houdt; en gebruik tijdens de montage, als het toch nog te wiebelig is, ook nog de ingebouwde stabilisator van je montage programma. Maar let op dat de randen van je beeld niet te veel gaan wapperen. Soms zie je rare effecten bij die computer stabilisatie…
Tot slot
Tot zover alle manieren om te stabiliseren! Heb jij nog andere tips, heb je zelf een dolly gebouwd of ken je nog een apparaat wat ik niet heb genoemd? Vertel het vooral in de reacties onderaan de pagina. Ook vragen kun je daar natuurlijk achterlaten 🙂
Deze post is niet gesponsord, maar bevat mogelijk wel affiliate links. Wil je daar meer over weten? Klik hier!
